Bazı kişiler olağan unutkanlıklardan farklı olarak gündelik olayları, kişisel bilgileri ya da önemli olayları hatırlamakta zorlanabilirler. Bu durum bazen amnezi düzeyinde de olabilir. Örneğin; kişinin o an ne yaşadığını fark etmediği zaman aralıkları olabilir ya da markete gittiklerinde ne satın aldıklarını hatırlamayabilirler, bazen de evlilik, mezuniyet gibi önemli hatırlamakta zorlandıkları, diğer kişilerin nasıl olduğunu onlara anlattıklarına da şahit olabilirsiniz.
Unutkanlıkların yanı sıra aynı kişilerde zaman zaman aniden duygu (mod) değişimleri
gözlemlenebilir, örneğin, çok mutluyken bir anda çok öfkeli bir hale bürünebilir, ortada çok büyük bir sebep yokken çökkün, mutsuz bir duygu durumu içine girebilirler ve o duygu hali geçtikten sonra neden bu kadar yoğun bir duygu hissettiklerini açıklayamazlar ve aynı şekilde yaşadıkları olayı da hatırlamayabilirler. Bu kişilerin iç dünyalarında birbirinden farklı duygu ve düşüncelere sahip olup zaman zaman birbirleriyle konuşan farklı tarafları da olabilir.
Bu unutkanlıklar ve duygu değişimleri ile kafalarının içinde konuşan iç sesler çok rahatsız edici boyuta geldiğinde kişinin günlük yaşamındaki işlevselliğini bozma riski de yaratabilir, örneğin; kişi sosyal yaşantısında ve yakın ilişkilerinde iletişim kurmakta sorunlar yaşayabilir, okuyorsa ya da çalışıyorsa o sırada dikkatini toplamakta zorlanabilir, uykusuzluk ya da aşırı uyuma, iştahsızlık ya da çok yeme, asabiyet, sinirlilik, öfke, her şeyi kafaya takma, baş ağrıları ve sürekli endişe içinde halleri de yaşaması mümkün olabilmektedir. Bazen de gün içinde kişi aşırı derecede haya kurabilir, adeta o kurduğu hayal dünyasının içine girip sanki orada yaşıyormuş gibi hissedebilir.
Bu şekilde yaşanan unutkanlıklar, duygu değişimleri ve zihin içi konuşmalar aslında zihnimizin zorlayıcı ve geçmişte travmatik olan olaylarla baş etmek için yaptığı savunma mekanizmalarıdır. Ancak zihnimiz bizi bu zorlayıcı olaylardan korumaya ve bizi hayatta tutmaya çalışırken bazen amacından saparak hayatımızı işlevsel bir şekilde yaşamamızı zorlaştırabilir. Böyle zorluklar yaşayan kişiler özellikle bu konularda eğitim ve süpervizyonlarını tamamlamış uzman bir psikoterapistten destek almasıyla çok hızlı bir şekilde tedavi olarak eskisinden daha rahatlamış ve olaylara daha berrak bir zihinle bakabilecek şekilde hayatına geri dönmektedir.
Kısacası; unutkanlıklar ve duygu değişimlerinin altındaki sebepleri iyi anlayabilirsek ve uygun bir terapist eşliğinde kişinin hayatını zorlaştıran bu durumları ele alabilirsek birçok rahatsızlıktan çok daha hızlı bir şekilde travmalarımızı işleyebilir, hayata tutunmak için bütün bunlara gerek duymadan daha bütüncül ve sağlıklı bir ruh haline kavuşabiliriz. Bu nedenle; siz de aşağıdaki listedeki bazı sorunları yaşıyorsanız çekinmeden uygun bir psikoterapiste başvurup nedenleri ve çözüm yolları konusunda fikir alabilir, birlikte bu durumu en sağlıklı şekilde değerlendirebilirsiniz.
Gün içinde dalıp gitme, saatlerce hayal kurma
Dikkatin dağılması
Bazı olayları ve tarihleri unutma
Giyim tarzının, kıyafetlerinin aniden değişmesi
Kişinin çok yoğun üzüntü, acı hislerinin bir anda geçmesi
Kişinin travma geçmişinin olması
Kısa süreli ve sık duygudurum değişimleri yaşaması (hüzün-neşe, öfke gibi)
Kişinin zihninde iç konuşmalar/diyaloglar olması
Kişinin zaman zaman hiç anlam veremediği ya da hatırlayamadığı eylemlerde bulunması
Yüz ifadesindeki hızlı değişimler
Gonca Bilgiç
Uzman Psikolog