Birçok aile akran zorbalığının genellikle ortaokul ve lise yıllarında gerçekleştiğini düşünse de son yıllarda ilkokul, hatta okul öncesi yaştaki çocuklarda da zorbaca davranışların görülme sıklığı artmış durumda.
Şiddet nedir?
Şiddet, kişi ya da kişilerin güç ve baskı uygulayarak diğerlerine bedensel ya da ruhsal açıdan zarar verme durumudur. Bireysel ya da toplu uygulanabilir. Fiziksel, sözel ve psikolojik boyutu vardır.
Okul zorbalığı nedir?
Okul zorbalığı, bir öğrenci ya da bir grup öğrencinin başka bir öğrenciyi kasıtlı olarak inciten, korkutan, tehdit eden davranışlar göstermesidir.
Zorbalık türleri nelerdir?
Zorbalık türleri fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık ve sosyal yalıtım şeklinde görülür.
Fiziksel saldırganlık; itme, vurma, eşyaya zarar verme
Sözel saldırganlık; alay etme, isim takma, telefonla ya da sosyal medya üzerinden korkutma, başkasını tehlikeli işlere cesaretlendirme
Sosyal yalıtım; hakkında söylenti yayma, gruptan dışlama, toplum önünde küçük düşürme şekillerinde karşımıza çıkar.
Bunlar dışında siber zorbalık, homofobik zorbalık ve ırkçı zorbalık da zorbalık türleri içerisinde yer alır.
Siber zorbalık nedir?
Siber zorbalık, mesaj, e-posta ya da sosyal medya üzerinden kişi ya da kişilerin bir başka kişiyi hedef alarak kasıtlı olarak yaptıkları zarar verici davranışlardır. Bu davranışlar korkutma, tehdit etme, küçük düşürme, sanal ortamlardan izole etme şeklinde görülür. Gençlerin sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte oldukça sık rastlanılan bir zorbalık türüdür.
Çocukların okulda zorbalığa maruz kaldığına dair ipuçları nelerdir?
Okulda zorbalığa maruz kalan çocuk bunu utanç ve korku nedeni ile ailesiyle paylaşmaktan çekinebilir. Fakat zorbalığa maruz kalan çocukların birçoğunda ortak tepkiler gözlenebilir:
Okula gitmek istememek
Baş ağrısı / mide bulantısı
Kaygı
Üzüntü
Özgüveninde düşüş
Okul başarısında ani düşüş
Uyumada güçlük
Yeme düzeninde bozulma
Öfke patlamaları
Sebepsiz yaralanmalar
Bu belirtiler zorbalığa maruz kalmanın dışında başka sorunların da habercisi olabilir. Bunun ayrımının iyi yapılabilmesi, gerekli önlemlerin alınıp sağaltım programının uygulanabilmesi açısından mutlaka profesyonel desteğe başvurulmalıdır.
Ebeveynler zorbalığı önlemek ve durdurmak için ne yapabilirler?
Birçok konuda olduğu gibi bu konuda da anne baba çocuk ilişkisinin yakın, sıcak ve kabul edici olması önemlidir.
Çocuğun arkadaşları ve onlarla olan ilişkilerinden haberdar olunmalıdır.
Dışlama, alay etme, isim takma gibi davranışların da zorbalık olduğu ve karşısındaki kişi için çok yaralayıcı olduğu anlatılmalıdır.
Zarar gördüğünde ya da zorbalığa maruz kalan birini gördüğünde mutlaka öğretmene haber vermesi gerektiği anlatılmalıdır.
Çocuğunuzun zorbalığa maruz kaldığını düşünüyorsanız mutlaka okul yöneticileri ve öğretmenleri ile görüşün ve bir uzmandan destek alın.
Duygu Çataltaş Sıpçıkoğlu
Pedagog / Psikolojik Danışman
(Kasım 2018)
