Deprem
Türkiye kocaman bir felaket ile karşı karşıya, toplu bir şekilde şok olmuş durumdayız. Birincil olarak arama kurtarma çalışmalarının yapılması, fiziki sağlık hizmeti, barınma, giyim, ısınma gibi temel bakım ihtiyaçlarının karşılanması gerekli.
◾️Sevgili ebeveynler, şu anki durumda çocukları ekrandan uzak tutmak özellikle Twitter’dan uzak tutmak önemli, sizler haberleri çocuklara yansıtmadan takip edebilirsiniz. En azından buna öncelik vermeniz değerli. Sizler eğer depremden uzakta bir mevkideyseniz lütfen kendinizi haberlere en az derecede maruz bırakmaya çalışın bu durumlarda sesler, görüntüler bedenimizde stres olarak depolanır. Biz bunları sağaltma konusunda güçlü değilsek sinir sistemimizden bazı çıkışlar olur (öfke patlamaları, ani duygu iniş-çıkışları, donma tepkileri gibi) önce kendinizi koruyabilirseniz, çocuğunuza ve çevrenizdekilere de yardımınız bir o kadar çok olacaktır.
◾️Çocuklar şu anki gündemi ne kadar uzak tutsanız da hissedecektir çünkü sizlerde de ikincil travma belirtileri görülebilir; duygusal olarak daha hassas olabilirsiniz veya yaşanılan korku ve çaresizlik hali öfkeyi ortaya çıkarabilir. Bu durumda önce kendinize bakmanız da değerli “Bende ne oluyor?”. Derin bir nefes almak, nefesinizi bedeninizde fark etmek, mümkünse ekran kullanımını sınırlandırmak, uyku düzeninize dikkat etmek aynı zamanda çevrenizde bulunan aileniz, yakınlarınız ile duygularınızı ifade edebilmek ve bunlar üzerine konuşabilmek ve daha önce size iyi geldiğini düşündüğünüz bir şey yapmak. Bunları yaparken kendinizi “suçlama” haliniz olabilir ama kendinizi de korumanız gerektiğini unutmayın! Sizin psikolojik sağlamlığınız iyi olduğu takdirde etrafınıza da yardımınız o kadar sağlıklı olur.
◾️Sonrasında, gerçekçi, çocuğun yaşına uygun olarak yaşanan krizle ilgili net bilgiler verip, güvenliklerinin sağlanacağını bilerek, çocuğun duygularını anlamaya çalışarak ve duygularını da dinlemeye alan yaratarak şefkatli ve kapsayıcı olmak önemli, “Biz şimdi burada ve güvendeyiz, ancak bir doğal afet oldu, bundan zarar gören insanlar ve evleri var ve onlar için üzgünüz. Biz ve birçok insan oradaki insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yardım göndereceğiz, birlikte yardım edebiliriz, istersen üzerine bir şeyler yazabilirsin” diyerek kısa öz bir açıklamada bulunmak önemli. Çocuklara her zamankinden daha fazla destek ve cesaret vermek değerli.
Ailenizle, çevrenizdeki dostlarınız, komşularınızla birlik olmayı ve yardımlaşmanın önemini unutmamak ve buradan destek almak değerli.
◾️Bu dönemde çocuğun rutinlerini bozmamak, yaşamlarında düzen ve istikrar sağlamak, yanınızda uyumak istediğinde bir süre buna izin vermek, belki duruma uygun hikayelerle de durumu desteklemek ve sorularına açık ve içten cevaplar vererek belirsizlikleri en aza indirmek önemli.
Çocukları her ne kadar gündemden uzak tutsak da sizin sinir sisteminiz üzerinden çocuğunda sinir sistemi etkilenecektir bu nedenle önce kendimize bakmak değerli, bunu yaparken duygularınızı yaşadığınız durumu göz ardı etmeye çalışmayın hepimizin şu an yaşadığı durum içerisinde verdiği tüm tepkiler normal, durduk yere ağlamalarımız, kızgınlıklarımız ve yasımız normal, hepimiz farklı tepkilerle bununla baş etmeye çalışıyoruz, hepimizin baş etmesi kendine… bazılarımız fiziki yardımda bulunuyoruz, bazılarımız maddi destekte bulunuyoruz, bazılarımız ara vermeden çalışmaya devam ediyor / deprem haber ve konuşmalardan kaçınıyor, yaşanılan durumun şokunu atlatamadığı için donmuş durumda elimizden geldiğince bedenimizde toparlanan stresin, korkunun farkına varmak ve bunu sağaltmak değerli.
◾️Öncelikli olan hayati destekler tamamlandıktan sonra psikolojik iyi oluş açısından elimizden gelen desteği de vereceğiz.
Merve Güngör
Klinik Psikolog