Çocukların kişilik yapısı dünyaya geldiği ilk aylardan itibaren dış etkenlerin de etkisiyle şekillenmeye başlar. Çocuklukta öğrenilen davranış kalıpları, düşünce yapıları ve toplumsal normlar çocukların ergenlik ve akabinde yetişkinlik dönemini büyük ölçüde etkiler. Kız ve erkek çocuklar ilk yaşlardan itibaren fiziksel farklılıklarının yanında cinsiyet rollerini de fark etmeye başlarlar.
Anneyi mutfakta yemek yaparken babayı ise tamir yaparken gören çocuklar bu cinsiyet rollerini içselleştirmeye ve sanki doğru olan bu rol paylaşımıymış gibi düşünmeye başlarlar. Yere düşen erkek çocuğa “Erkek adam ağlamaz ama kalk” denilmesi bir cinsiyet rolü yüklemesi olduğu gibi arabalarla oynayan kız çocuğuna “Bebeklerinle oynasan daha iyi değil mi?” diye sormak da bir cinsiyet kalıbının davranış dayatmasıdır. Halbuki oyunların, oyuncakların ve duyguların cinsiyeti yoktur. Kız ve erkek çocuklar eşit olanaklara sahip olmalıdır.
Çocukların gelecekte toplumsal normların dayattığı yanlış kalıplarla sınırlı kalmamaları ve özgürce hareket edebilmeleri adına bunu küçük yaştan itibaren ilk olarak aile içinde öğrenmeleri önemlidir. Peki çocuklara cinsiyet eşitliğini öğretirken neler vurgulanmalıdır?
Kız Çocuklarına Cinsiyet Eşitliğini Öğretirken…
Kız çocukları ve erkek çocukları eşit haklara sahiptir. Kız çocukları ilgi duydukları tüm alanlarda istedikleri atılımları yapabilirler. Kız çocuklarının izlediklerine ve öğrendiklerine bağlı olarak istedikleri belirli şeyleri cinsiyetlerinden dolayı yapamayacaklarını düşündükleri zaman ebeveynlerinin onları bu konuda aydınlatması ve desteklemesi önemlidir. Kız çocukları istedikleri her şeyi öğrenebilir. İstedikleri spor dalında, meslekte ve sosyal ortamda var olabilirler. Bunu hissettirmek özgüvenlerini ve kendilerine olan inançlarını destekleyecektir.
Toplumsal kalıpları değiştirmek adına ebeveynlerin yaklaşımı çok önemlidir. Özgüven sahibi kız çocuklarının yetişebilmesi için ilk etapta aile ortamında onlara kendilerini özgürce ifade etme imkanı verilmelidir. Kız çocukları neyi isteyip neyi istemediklerini herhangi bir baskıdan çekinmeden söyleyebilmelilerdir.
Ev içerisindeki sorumlulukları cinsiyetten bağımsız bir şekilde paylaşmaya özen gösterilmelidir. Kız çocukları annenin yerine babanın yemek masasını hazırladığını, ütü yapabildiğini aynı zamanda annenin bozulan bir aleti onarmaya çalıştığını görmelidir. Böylelikle ev içindeki görevlerin eşit biçimde paylaşılması gerektiğini öğrenerek büyüyecektir.
Erkek Çocuklarına Cinsiyet Eşitliğini Öğretirken…
Erkek çocuklar da kız çocuklar da duygularını ifade etmekte özgürdür. Zaman zaman hayal kırıklığına uğramak, üzülmek ve ağlamak son derece doğaldır.
“Kız gibi davranma! Erkek adam kız gibi duygulanır mı?” şeklindeki yanlış söylemler erkek çocukların duygu ifadelerini baskılamış olur. Ebeveynlerin bu konuda duyarlı olup erkek çocuklarına bu tip dayatmalarda bulunmaması çok önemlidir.
Cinsiyetin herhangi olumsuz bir davranışın bahanesi olarak görülemeyeceğini erkek çocuklara öğretmek gerekir. Çocukların zihnindeki “Erkektir yapar.” düşüncesi ileride kötü sonuçlar doğurabilmektedir.
Erkek çocukların bazı işleri kızların bazılarını ise erkeklerin yapması gerektiği gibi bir düşünce yapısına sahip olmaması için aile ortamında anne-baba figürünün bu konuda örnek teşkil etmesi önemlidir. Erkek çocuklarının kız çocuklarından daha üstün ya da daha iyi olmadığı, eşit olduğu ve birbirlerine saygı duyması gerektiği fark ettirilmelidir.
Gözde Uludağ
Uzm. Psikolojik Danışman
