Öğrenme güçlüğü, okuma, yazma, matematik işlemleri, dinleme ve konuşma becerilerinin kullanımında gözle görülür zorlanmalarla kendini gösteren güçlüklerin genel ismidir. Bir çocuğun öğrenme güçlüğü yaşaması için tüm dallarda zorluk yaşaması gerekmez. Öğrenme güçlükleri birbirinden bağımsız şekilde kendilerini gösterebilirler. Bu güçlükler çocukların hayat boyu sahip olacakları bir özellik olarak değerlendirilmektedir. Öğrenme güçlüğüne sahip olan çocukların okul başarısı anlamında zorlandıkları, kendilerini ifade etmekte sıkıntı yaşadıkları ve bazı durumlarda psikolojik olarak da yıprandıkları görülmektedir. Bu noktada doğru zamanda başlanan yoğun eğitim ve uzman kontrolü çocuğun okul hayatını kolaylaştırmak için çok önemlidir.
Öğrenme güçlüğü denildiğinde akla ilk gelen disleksi (okuma güçlüğü) olsa da öğrenme güçlükleri sadece okuma ile sınırlı değildir. Öğrenme güçlüğünün farklı alt tipleri vardır.
Disleksi (Okuma Güçlüğü): Disleksiye sahip çocukların sıklıkla okuma hataları yaptıkları görülür. Okurken kelimenin sonunu okumama, kelimeye ekleme yapma, satır atlama sıkça yapılan hatalardandır. Bazı çocuklar tersten de okuyabilmektedir. Disleksiye sahip çocuklar genellikle yavaş okurlar ve okumaya karşı direnç gösterirler.
Disgrafi (Yazma Güçlüğü): Yazma güçlüğüne sahip çocuklar el-göz koordinasyonunu sağlamakta, görsel ve işitsel algılamada zorlandıkları için yazma konusunda problem yaşarlar. Okunamayan el yazısı, ters yazma, kelimelerin sıkça yanlış yazılması, noktalama işaretlerini kullanmama en belirgin sorun alanlarıdır. Ayrıca olayları sıralamada zorlandıkları da görülmektedir.
Diskalkuli (Matematik Güçlüğü): Matematik güçlüğüne sahip çocuklar para ve sayıları tanımada, dört işlem yapmakta, zaman ve mekanı kavramakta zorlanırlar. Matematik problemlerini çözerken problemi hangi sırayla çözeceğini bilememek akademik olarak geride kalmalarına sebep olmaktadır.
Sözel Olmayan Öğrenme Güçlüğü: Sözel becerilerin gelişip motor becerilerin ve/veya görsel uzamsal becerilerin gelişmediği durumları ifade etmektedir. Çocukların bu güçlük içerisinde sosyal ilişki kurmada zorlandığı bilinmektedir.
Dispraksi (Motor Koordinasyon Güçlüğü): Dispraksi, çocukların motor koordinasyon gerektiren faaliyetlerde zorlanmalarını ifade eder. Ayakkabı bağı bağlama, düğme ilikleme, çatal-kaşık kullanımı, ip atlama, koşma gibi motor becerilerde zorluk yaşarlar. Defalarca öğretilmesine karşın bu eylemleri gerçekleştirmek motor koordinasyon güçlüğüne sahip bireyler için kolay değildir.
Görsel Uzamsal Becerilerde Yaşanan Güçlük: Bu güçlük çocukların kopya etme becerilerinin istenen seviyede olmamasına, şekilleri ayırt etmekte zorlanmalarına ve gördüğü bilgiyi doğru şekilde yorumlamalarına engel olabilmektedir.
İşitsel İşlemlemede Yaşanan Güçlük: Fiziksel bir bozukluk olmamasına rağmen duyulan seslerin işleme alınması ve yorumlanması konusunda yaşanan güçlüktür. İşitsel işlemlemede güçlük yaşayan çocuklar birbirine yakın sesleri ayırmada zorlanırlar.
Tüm öğrenme güçlüğü çeşitleri için çocukların hayatını kolaylaştırmak, akademik başarılarını arttırmak ve sosyal ilişkilerini geliştirmek üzere hazırlanan eğitim programları vardır. Uzmanların desteğini almaya ve eğitime başlamaya mümkün olan en erken yaşta başlamak çocuğun gelişimi açısından son derece önemlidir.
Gözde Uludağ
Uzm. Psikolojik Danışman
